Mae ‘Cymunedau Cynaliadwy’ yn brosiect cydnerthedd cymunedol sy’n cael ei gynnal gan Iechyd a Gofal Gwledig Cymru i gefnogi’r cymunedau cryf, cysylltiedig a bywiog yn Llanbedr Pont Steffan (Ceredigion) a Llanidloes (Powys), ac i gefnogi iechyd a lles cyffredinol y trigolion. Mae’r prosiect yn helpu trigolion i integreiddio â’u cymdogion trwy ddarparu cyfleoedd ar gyfer cymdeithasu a hwyl; mae felly’n helpu i fynd i’r afael ag unigrwydd ac arwahanrwydd mewn cymunedau gwledig, tra hefyd yn gweithredu fel cyswllt rhwng unigolion sydd angen cymorth ychwanegol a’r rhai sy’n gallu eu cefnogi.
Mae’r prosiect yn cynnwys cynnal cyfres o ddigwyddiadau cymdeithasol anffurfiol (am ddim) hwyliog (boreau coffi / gweithgareddau / cerddoriaeth) mewn lleoliadau cymunedol, gyda’r nod o ymgysylltu â thrigolion i helpu i ddileu’r potensial ar gyfer unigrwydd a/neu unigedd. Mae ail agwedd o’r prosiect yn cysylltu gwirfoddolwyr ag unigolion a hoffai gael cymorth ychwanegol, megis lifftiau i ac o apwyntiadau, siopa, mynd â chŵn am dro neu gwmni a sgwrs yn unig. Bydd cysylltiadau hefyd yn cael eu creu rhwng Llanbedr Pont Steffan a Llanidloes, gyda theithiau cyfnewid i’r ddwy dref wedi’u cynllunio a fydd yn caniatáu i’r ddwy gymuned ddod at ei gilydd, rhannu profiadau a meithrin cysylltiadau.
Mae Mari Lewis wedi’i phenodi’n Gydlynydd ardal Llanbedr Pont Steffan, gyda Brigitta Deak yn Gydlynydd dros dro yn Llanidloes. Mae ymchwil wedi’i wneud yn y ddwy ardal i wella ein dealltwriaeth o ddemograffeg a chymunedau’r ddwy dref; anfonwyd arolygon at gynrychiolwyr grwpiau cymunedol a hybiau ar gyfer Llanbedr Pont Steffan a Llanidloes i weld a oeddent yn meddwl y byddai’r prosiect o fudd i drigolion. Roedd y dadansoddiad o’r ymatebion i’r arolwg yn ein galluogi i ddeall adnoddau presennol y cymunedau, tra hefyd yn cael cipolwg ar y cymorth ychwanegol sydd ei angen ar drigolion.
Mae’r digwyddiadau cymdeithasol wedi bod yn cael eu cynnal ers Mai 2024, gyda boreau cymdeithasol wythnosol yn cael eu cynnal ym Mrondeifi yn Llanbedr Pont Steffan, a’r Clwb Rygbi yn Llanidloes, lle mae amrywiaeth o drigolion wedi ymuno â ni am ddiod, sgwrs a chyfle i ymuno â rhai gweithgareddau hwyliog. Mae’r adborth a dderbyniwyd hyd yma wedi bod yn agoriad llygad, wrth i ni barhau i ddysgu am anghenion y cymunedau a sut mae’r trigolion yn elwa o’r cyfle i adael y tŷ a chymdeithasu. Bydd gweithgareddau a digwyddiadau wythnosol yn parhau tan fis Tachwedd gyda chamau nesaf y prosiect yn cynnwys dosbarthu arolwg trigolion i gasglu mwy o wybodaeth am yr hyn y gallai unigolion elwa ohono, a nodi gwirfoddolwyr i ddarparu cymorth un-i-un i’r rhai sy’n gofyn amdano.
Mae Grŵp Llywio wedi’i greu ar gyfer y ddau leoliad a bydd cyfarfodydd chwarterol yn cael eu cynnal i ganiatáu i amrywiaeth o gynrychiolwyr cymunedol rannu eu mewnbwn a’u harweiniad i sicrhau bod y prosiect yn sicrhau’r buddion mwyaf posibl i gymunedau Llanbedr Pont Steffan a Llanidloes.
Mae Cymunedau Cynaliadwy yn brosiect a ariennir gan Cynnal y Cardi (Cyngor Sir Ceredigion). Mae’r grant a dderbynnir i ariannu’r prosiect yn deillio o’r Gronfa Ffyniant Bro, a ariennir gan Lywodraeth y DU.
